Da li poznajete ikoga da se porodio karlično? Odnosno, da je beba prednjačila pri porodu zadkom, tj. umjesto glave da je prvo izašla guza? Ja poznajem jednu ženu, prvu kćerku je tako rodila... a s obzirom da se ovo moje dijete iz posljednje trudnoće nije zadugo namjestilo kako treba, a i gledajući emisije "Vrijeme je za bebe" malo sam istraživala tu temu...
Karlični položaj
... je položaj bebe u materici kada ona prednjači zadnjicom ili nogama nadole i dešava se prosječno kod 3-4 % trudnica. Ovakva trudnoća i položaj se smatraju visoko rizičnim i trudnice kod kojih je konstatovana moraju ozbiljno voditi računa o svom zdravlju. Iako su mnoge žene prirodnim putem rodile iako beba nije bila u idealnom položaju, mogućnost potencijalnih komplikacija je ipak veća ukoliko je beba u karličnom polozaju. Karlični polozaj bebe najcešće se dijagnosticira u 28. sedmici trudnoće i ne mora da se zadrži do porođaja. Sve do 36. nedelje polozžj bebe u materici se mijenja, jer ona ima dovoljno prostora i plodove vode da se okreće. Poslije se retko desi da se beba okrene.
Vrste položaja
“Zadnji položaj” – razlikuju se čisto zadnji i mješovito-zadnji položaj. Kod čisto zadnjeg na ulazu u karlicu (prema izlazu iz materice) leži zadnjica bebe, noge su savijene u kukovima i koljenima i leže duž tijela. Kod mjestovito-zadnjeg položaja, bebina zadnjica je zajedno sa nogama okrenuta ka karlici, noge su savijene u kukovima i zglobovima koljena.
Nožno prednjačenje ploda – Razlikujemo dva načina nožnog prednjačenja ploda:
1) kada prednjače obje noge, malo razmaknute u kukovima i zglobovima koljena;
2) kada je jedna noga pružena u kuku i kolenu, druga savijena u kuku i leži više.
Karlični položaj često je uslovljen prostornim problemom u uterusu i beba zauzima stav u kojem se osjeća najprijatnije. Da li se radi o jednom od ovih nepravilnih položaja moze se utvrditi i spoljnim pregledom trbuha. Kod normalne trudnoće materica je razvucena uzdužno, a ne poprečno.
Rizici porođaja vaginalnim putem
Beba dobija kiseonik putem pupčane vrpce dok je u stomaku. Ukoliko beba krene zadnjicom, pupčanik može da sklizne u porođajni kanal gdje biva pritisnut i zaglavljen te je protok kiseonika umanjen ili onemogućen. Imajući ovo na umu, većina ginekologa se odlučuje za carski rez kada je beba u karličnom položaju jer on definitivno predstavlja manji rizik i za mamu i za bebu. Ako se ipak odlučite za vaginalni porođaj, onda računajte da će vam napraviti poveću epiziotomiju kako bi beba imala prostora da izađe. Takođje su česte su upotrebe forcepsa i vakuuma kako bi se olakšsalo istiskivanje djeteta. Osim toga, ukoliko trudovi krenu i potisnu bebu u karlicu majke prije nego što počne operacija planiranog carskog reza, većina akušera pokušava da do kraja izvede vaginalni porođaj, radije nego da radi hitan i težak carski rez.
Šta može vaš ginekolog da uradi kako bi se beba postavila u povoljniji položaj?
Ranije su akušeri u toku 37-38 sedmice pokušavali da okrenu bebu u adekvatan polozaj pomoću tzv. “spoljnog okreta”. Međutim, ovaj zahvat je često bio neefikasan i nosio je sa sobom opasnost od raslojavanja posteljice, pritiska ili obavijanja pupčane vrpce, te se danas rijetko primjenjuje u praksi i mora da ga izvodi vrlo stručno osoblje i to u bolničkim uslovima kako bi bio moguć hitan carski rez ako dođe do komplikacija. Akušerska intervencija pri karličnom porođaju koja se sve rjeđe primjenjuje je i “unutrašnji okret” u toku porođaja. Tada se izvlači noga bebe, koja se dovodi u uzdužni položaj, ali karlični, pa se i porožaj vodi po mehanizmu “karličnog” rađanja. Danas se primjenjuje kod nekih blizanačkih trudnoća, kada je drugi blizanac u poprečnom položaju.
Šta vi možete da uradite kako bi podstakli bebu da promijeni položaj?
Ima nekoliko metoda koje mozete pokušati, ne nose nikakav rizik i mnoge majke smatraju da su pomogle bebi da se okrene. Svaka dva-tri sata tokom nekoliko dana kleknite pored kreveta, nagnite se naprijed i naslonite grudi i ramena na krevet i ostanite u tom polozaju 15 minuta. U studiji koja je obuhvatala 71 karlično postavljenu bebu čak 65 beba se okrenulo glavom dole nakon što su njihove majke koristile ovaj metod.
- provodite što više vremena “na sve četiri” ljujajući se naprijed-nazad.
- odmarajte, ležeći na leđima sa nogama podignutim iznad nivoa glave. Možete podmetnuti nekoliko jastuka.
- Kinezi imaju svoj metod koji se bazira na konzumaciji ljute hrane, što povecava pokretljivost bebe pa je i veća šansa da se okrene.
- Ginekolozi imaju različita iskustva i vještine, te će željeti da vas porode onako kako se njima čini najbezbjednije. Ako se vaš akušer ne slaže da pokušate prirodan porođaj ili prihvatite to ili potražite nekog drugog koji ima više iskustva u porađanju karličnih beba.
Ručna pomoć prema Brachtu
Ako se dozvoli vaginalni porođaj kod karličnog stava, porođaju, u svim njegovim fazama, mora da prisustvuje ljekar, po mogućnosti akušer. Kad se karlica ploda rađa preko međice, kod karličnog porođaja treba obavezno uraditi epiziotomiju.Poslije toga treba pustiti da se spontano rode karlica i trup ploda do vrha skapula i onda treba karlicu prihvatiti i samo je pridržavati da se ne remeti porođajni valjak.
Kad se plod rodi do glavice, onda treba pružiti ručnu pomoć prema Brachtu: ljekar plod koji drži za obje trtice i butine prebacuje preko trbuha majke tako da se njegova leđa približavaju trbuhu majke. Na taj način pomaže se defleksija glavice koja u tom momentu prelazi preko međice. Pri tome ne smije da se vrši gruba hiperekstenzija ploda, jer inače on može da se povrijedi. U toku vršenja Brachtovog manevra dozvoljeno je da se iznad simfize preko trbušnog zida vrši lak pritisak na glavicu, koja se posljednja rađa i da se na taj način ubrza njen prelazak preko međice.Prednosti Brachtovog postupka su u tome što se on izvodi spolja, bez uvlačenja ruku u porođajni kanal, čime se smanjuje opasnost od infekcije porodilje i što se njime ne vrši trakcija za tijelo ploda, te je mogućnost nastajanja povrede minimalna. Brachtov postupak se ne može koristiti kad je u pitanju nenormalna rotacija ploda (kad su leđa pozadi, a brada ispod simfize), zatim kod zadržanih ručica, kod slabih materičnih kontrakcija i ako postoji izvjestan stepen disproporcije između glavice ploda i karlice majke...
Na sreću, beba se okrenula kako treba i imali smo normalan porod... inače kod druge i treće trudnoće beba se još kasnije okrene nego u prvoj ali zaista je tako
_____________________________
Jedan osmijeh ne košta ništa, a daje mnogo
Obogaćuje onog koji ga prima
A ne osiromašuje onog koji ga daruje
Ne traje dulje od jednog trena
A sjećanje na njega ponekad je vječno