Ovdije je sve lijepo objasnjeno kako se radi donacija jć
Najčešća pitanja u vezi liječenja neplodnosti pomoću donacije jajnih ćelija
Kojim ženama se preporučuje donacija jajnih ćelija?
Preporučuje se ženama kod kojih su:
– jajnici oštećeni prilikom liječenja onkoloških oboljenja pomoću hemoterapije i zračenjem,- jajnici bili operativno odstranjeni zbog upala ili endometrioze i sl.,- kod kojih je funkcija jajnika prestala,- kod kojih se na jajnicima ne stvaraju jajne ćelije zbog urodjenih, genetskih problema(sy Turner),- kod žena kod kojih bi sopstvene jajne ćelije prenosile genetski uslovljene bolesti,- žene sa defektnim jajnim ćelijama, posle mnogobrojnih IVF ciklusa.
Žena kod koje se planira liječenje pomoću darovanih jajnih ćelija mora imati matericu sa sluznicom (endometriumom) koja je sposobna primiti embrione.
Koliko dugo se čeka na donaciju jajnih ćelija, termini liječenja?Liječenje pomoću donacije jajne ćelije je potrebno tačno i detaljno isplanirati. Traženje odgovarajuće donatorke može trajati 1–2 mjeseca. Sam ciklus liječenja traje oko 4–6 nedelja.
Kako izgleda probni ciklus kod žene primaoca jajnih ćelija?Kod žene, koja se odluči za ovaj način liječenja je ponekada potrebno uraditi probnu pripremu endometrium i s tim testirati samu matericu, da li je reakcija na endometrium zadovoljavajuća za prijem i ugnjezdenje transferovanih embriona. Ljekar prepiše sintetički estrogen u formi tableta, flastera ili inekcija (Estrofem, Estraderm, Agofollin), koji je potrebno upotrebljavati najčešće s postepenim povećanjem doze, u toku 14 dana. Posle toga se radi mjerenje debljine endometrium pomoću ultrazvuka i, eventualno promijeni doze estrogena. Ukupno ovo testiranje traje 14 dana do 3 nedelje. Ukoliko je nalaz u redu, odmah sledećeg mjeseca je moguće planirati liječenje i prenos embriona.
Protokoli za pripremu endometriuma:-kod žena sa očuvanim menstruacionim ciklusom:-Moguće je prije početka ciklusa aplikovat inekcije depo GnRH analoga-(Diphereline, Decapeptyl, Zoladex). Ovom inekcijom se neutralizuje sopstvena-hormonska aktivnost,koja može negativno uticati na samo liječenje.-Injekcija djeluje približno 3–4 nedelje, posle čega se počinje sa upotrebom-estrogena na isti način kao u probnom ciklusu.-posle 14 .dana upotrebe estrogena se pregleda debljina endometriuma na UZV.Ukoliko je nalaz na UZV u redu, planira se embriotransfer.
-Istovremeno se, sa pripremom endometriuma, sinhronizuje stimulacija kod donatorke. Posle stimulacije i sazrijevanja jajnih ćelija se planira aspiracija jajnih ćelija. Dobijene jajne ćelije su oplodjene spermom partnera, tj. supruga žene primaoca (recipienta)jajnih ćelija. Moguće je upotrebiti u tom trenutku svežu ili zamrznutu spermu kao i spermu donora, ukoliko za to postoji medicinska indikacija i saglasnost para.-Na dan dobijanja (aspiracije, punkcije) jajnih ćelija donatorke, žena primalac (recipient) počinje sa upotrebom hormona trudnoće – gestagena (Utrogestan, Crinone), koji pripreme sluznicu za implantaciju embriona.-Drugog dana posle punkcije i oplodnje, par dobija najčešće telefonsku informaciju o broju nastalih embriona i njihovom kvalitetu. Posle 3–5 dana kultivacij, 1–2 embriona se prenose u matericu žene primaoca (recipienta). Preostale kvalitetne embrione je moguće zamrznutu u programu kriokonzervacije.-Posle prenosa embriona pacientkinja nastavlja sa upotrebom estrogena i gestagena. Za 14 dana se uradi urinarni test za trudnoću(HCG).
Kod žena koje nemaju menstruacioni ciklus?priprema sluznice počinje na isti način, posle izazivanja (indukcije) menstruacije pomoću hormonalne terapije.
Ko su donatorke i koje preglede moraju imati ?Donatorke su mlade žene starosti do 35 godina. U našem Centru u ove svrhe ne upotrebljavamo prekobrojne jajne ćelije naših pacijentkinja već isključivo jajne ćelije mladih i zdravih donatorki. Osim kompleksnog ginekološkog pregleda, genetskog pregleda (kariotip, trombofilne mutacije i mutacije gena cističke fibroze)i psihološke procjene, kod donatorke se ponavljaju, prema važećim zakonskim propisima, serološki testovi seksualno prenosnih oboljenja (HIV, HBsAg, HCV, Syphilis).Naše donatorke su većinom studentkinje, služebnice ili mlade majke. Ni jedna od njih se kod nas ne liječi zbog neplodnosti. Donacija jajnih ćelija je njihova dobrovoljna odluka. Ovaj postupak je prema zakonu, u Češkoj Republici anoniman.
Nije dozvoljeno da se donatorka i žena primalac (recipient) upoznaju.
Vodi se računa, medjutim, o podudarnosti fenotipskih karakteristika (visina, konstitucija, boja kose i očiju), ukoliko je to moguće. Moguće je izabrati i podudarnu krvnu grupu, ako to par želi. Različita krvna grupa, medjutim, ne predstavlja medicinski problem.
Na koji način se jajne ćelije dobijaju i u kojem broju?Jajne ćelije se dobijaju punkcijom, odnosno aspiracijom jajnika donatorke, posle adekvatne hormonalne stimulacije. Nije moguće unaprijed znati broj jajnih ćelija. To uvijek zavisi od reakcije na hormonalnu stimulaciju i vrlo je individualno. Isto tako, nisu sve dobijene jajne ćelije optimalnog kvaliteta i upotrebljive za oplodnju. To je sasvim normalna i prirodna situacija. Obično se dobije 5–8 zrelih i kvalitetnih jajnih ćelija. Sve dobijene jajne ćelije se oplode sa spermom supruga ili partnera žene primaoca (recipienta). Nije medjutim moguće 100% garantovati oplodnju kao ni dalji rozvoj zdravog embriona.
Kako se vrši oplodnja jajnih ćelija?Odmah posle aspiracije se jajne ćelije oplode pomoću metode ICSI (intracitoplazmatske inekcije spermije u jajnu ćeliju), sa spermijima supruga, partnera ili donora (ukoliko postoji medicinska indikacija i saglasnost para). Za oplodnju može biti upotrebljena sveža sperma, dobijena na dan punkcije donatorke ili prethodno zamrznuta sperma.
Kada se planira embriotransfer?Embriotransfer je moguće planirati od 2.-5. dana kultivacije embriona van tijela. O tome odlučuju ginekolog i embriolog u dogovoru sa liječenim parom. Posle oplodnje je par informisan telefonski u vezi broja i kvaliteta jajnih ćelija, posle čega se planira datum transfera.Izabrani embrioni se prenose u matericu pomoću tankog katetera uz kontrolu ultrazvuka. Ovaj postupak je najčešće potpuno bezbolan i traje svega nekoliko minuta. Sve izgleda poput običanog ginekološkog pregleda. Postupak se odvija u operacionoj sali, u sterilnim uslovima. Posle transfera je preporučeno kratko mirovanje (15 minuta do sat vremena).Najčešće prenosimo dva embriona, a ostale kvalitetne embrione zamrznemo, ukoliko par koji se liječi na to pristaje. Posle transfera se pacijentkinji daju detaljne instrukcije u vezi terapije i preporučenog režima. Odredjuje se termin kada treba uraditi test za trudnoću. Koji ljekovi se upotrebljavaju posle transfera i kako se ponašati?
Pacijentkinje se nekada plaše da će embrioni posle transfera „ispasti“ iz materice. Ovaj strah je suvišan i neopravdan. Embrioni se prenose u minimalnoj kapi tečnosti (medijuma za kultivaciju) koja se brzo resorbuje. Statistike potvrdjuju da vrijeme ležanja posle embriotransfera nije bitno za samu implantaciju embriona. Ipak,u većini centara asistovane reprodukcije se pacijentkinjama preporučuje neposredno posle transfera ležanje 15–20 minuta.Posle transfera se nastavlja sa estrogen-progesteronskom terapijom sve dok se sa testom ne utvrdi da li je došlo do trudnoće. Najčešći estrogen preparati koji se upotrebljavaju su Estrofem, Estrimax, Proginova, Divina, najčešći progesteronski Utrogestan, Prometrium, Crinone, Agolutin. Isto tako se preporučuje dnevno jedna tableta folne kisjeline, a u nekim slučajevima jedna tableta Prednisona, Aspirina ili inekcija niskomolekularnog heparina (Fraxiparin, Clexane).Što se tiče režima posle embriotransfera, preporučuje se relativno mirovanje nekoliko dana (2–3 dana), bez veće fizičke aktivnosti i opterećenja (ne nositi teške predmete, izostaviti sportske aktivnosti i kupke u jako toploj vodi). Nekoliko dana se ne preporučuju seksualni odnosi zbog mehaničke iritacije i hormonalnog disbalansa koji bi mogao nastati.
Šta raditi u slučaju pozitivnog testa?Ukoliko je test pozitivan, nastavlja se bez promjene, upotreba svih ljekova. Potrebno je o tome obavijestiti Centar telefonski ili e-mailem. Približno za 7–10 dana posle testa se planira prvi pregled na ultrazvuku u Centru ili kod svog ginekologa (prema dogovoru). Neophodno je sa terapijom nastaviti prva tri mjeseca trudnoće. Prekid terapije može izazvati krvarenje, pa čak i prekid trudnoće. Ukoliko postoje sumnje oko tačnosti urinarnog testa, preporučuje se sve precizirati pregledom krvi (beta HCG).
Šta u slučaju negativnog testa?Ukoliko je negativan urinarni test koji pacijentkinja uradi sama, potrebno je svakako uraditi beta HCG iz krvi, i za svaki slučaj isključiti falešno negativan urinarni test. Negativan beta HCG iz krvi znači da do trudnoće sigurno nije došlo. Posle negativnog testa je potrebno kompletno prekinuti sa terapijom, posle čega za 2–4 dana počne menstruacija.
Šta raditi u slučaju pozitivnog testa i „prljanja“ (spottinga) ili slabijeg krvarenja?Kod 20 –25% pacientkinja se posle implantacije embriona pojavi prljanje-oskudan bronkast iscjedak. Ukoliko se ne jave uz to i bolovi, ne mora značiti ništa ozbiljno. Vrlo često, medjutim, zbog toga pacijentkinja strahuje da nešto nije u redu. Svakako je potrebno da o ovome bude informisan doktor.
< Poruku je uredio breskvicaa -- 9.4.2013 12:32:13 >
_____________________________
Ono sto te ne ubije to te ojaca...